Naar topnavigatiemenu Naar hoofdnavigatiemenu Naar hoofdinhoud
Patiëntenfolder

Fosfaatbeperkt dieet

U heeft te veel fosfaat in uw bloed. Dit noemen we hyperfosfatemie. Dit komt omdat uw nieren minder goed werken. U kunt de hoeveelheid fosfaat in uw bloed weer normaal krijgen door minder fosfaat te eten. Hier vertellen we u hoe u dat doet.

Download PDF

Over hyperfosfatemie

Wat is hyperfosfatemie?

Hyperfosfatemie betekent dat u te veel fosfaat in uw bloed heeft. Dit komt meestal doordat uw nieren minder goed werken. Ze filteren het fosfaat niet goed uit uw bloed. Hierdoor plast u het te weinig uit en blijft er te veel fosfaat achter in uw bloed.

Te veel fosfaat in uw bloed kan zorgen voor:
  • Jeuk door ophoping van fosfaat onder de huid
  • Ontkalking van de botten
  • Verkalking van de bloedvaten
De problemen merkt u niet meteen. Maar ze vergroten het risico op botbreuken en hart- en vaatziekten. Dit kan uiteindelijk voor een grotere kans op overlijden zorgen.

Wat is fosfaat?

Fosfaat is een mineraal. Samen met calcium zorgt het voor stevige botten.

Fosfaat zit meestal vast aan een eiwit. Daarom zit er fosfaat in voeding waar ook veel eiwit in zit.

De termen fosfor en fosfaat worden vaak door elkaar heen gebruikt. Officieel heet de stof fosfor als het in voedsel zit, en heet het fosfaat als het in het lichaam zit. Hier gebruiken we het woord fosfaat ook voor het fosfaat uit de voeding.

Producten met weinig fosfaat

  • Groente en fruit
  • Koek, snoep, suiker
  • Boter- en oliesoorten

Producten met veel fosfaat

  • Melk en melkproducten
  • Kaas en kaasproducten
  • Vlees(waren) en vis
  • Eieren
  • Peulvruchten en noten
  • Cola
  • Chocolade
  • Producten met fosfaatbevattende E-nummers: E338, E339, E340, E341, E343, E450, E451, E452, E626, E627, E628, E629, E630, E1410, E1412, E1413, E1414, E1442. Dit zijn bijvoorbeeld producten zoals pizza, kant-en-klaar maaltijden, knakworst, bakmixen, sauzen, toetjes, soepen en dressings.

Over E-nummers

E-nummers worden toegevoegd aan eten om er bijvoorbeeld voor te zorgen dat het eten zijn geur, kleur en smaak behoudt. Het fosfaat uit de E-nummers wordt veel beter opgenomen in uw lichaam dan het fosfaat dat van nature in de voeding zit. Het fosfaatgehalte in uw bloed wordt dus sneller hoger van fosfaat uit E-nummers dan van fosfaat uit natuurlijke producten.

Wat gaan we doen?

We geven u advies over hoe u minder fosfaat eet. Zo komt er minder fosfaat in uw bloed.

Heeft uw arts u medicijnen gegeven voor hoog fosfaat (fosfaastbinders)? Dan geven we ook advies over wanneer u die het beste kunt innemen.

Wat is het doel?

De hoeveelheid fosfaat in uw bloed weer normaal krijgen. Hierdoor krijgt u minder jeuk en minder snel schade aan uw botten en bloedvaten.

Adviezen

Voeding

  • Vermijd kant-en-klare producten. Die bevatten vaak veel E-nummers met veel fosfaat. Vervang ze door zelfgemaakte maaltijden.
  • Vermijd producten met veel fosfaat waar geen waardevolle voedingstoffen inzitten, bijvoorbeeld cola, rivella, alcoholvrij bier, smeerkaas, chocolade, pizza en deegwaren om af te bakken (zoals croissantjes, frikandelbroodjes en worstenbroodjes).
  • Vervang producten met veel fosfaat die u makkelijk kunt vervangen. Bijvoorbeeld smeerkaas vervangen door roomkaas of ander beleg.

Medicatie

Werkt een dieet niet voldoende? Dan kan de arts u medicijnen voorschrijven. Dit zijn fosfaatbinders. De medicijnen binden aan het fosfaat in uw voeding. Hierdoor wordt het niet opgenomen in uw bloed, maar uitgescheiden via de ontlasting. De diëtist geeft u advies over wanneer en hoe u de medicijnen het beste kunt gebruiken.

Contact

Contactgegevens

Hier komt een vaste tekst van de afdeling diëtetiek.

Websites

Fosfaat en voeding
Drankenwijzer fosfaat