Maatwerk. Dat mag de patiënt van de huisarts verlangen. En dat kan de huisarts ook van het Erasmus MC verwachten. Voor het laatste zet Erik Bischoff zich per september in als afdelingshoofd Huisartsgeneeskunde.
Soldaten
Geboren en getogen in Brunssum (Zuid-Limburg), trok Bischoff als 18-jarige naar Nijmegen. Hij wilde huisarts worden. “Maar ik werd uitgeloot voor geneeskunde en besloot in afwachting van toelating biomedische wetenschappen te studeren. Daar is mijn liefde voor onderzoek ontstaan. Tijdens de studie heb ik bijvoorbeeld mede achterhaald dat lichamelijke en geestelijke klachten van Nederlandse mannen die als soldaat hadden gediend in Cambodja, leken samen te hangen met veelvuldig gebruik van DEET tegen malariamuggen. En dat kinderen in Utrecht met allergie meer last hadden van hun luchtwegen wanneer er smog was.”
Het plezier in onderzoek doofde niet zijn ambitie huisarts te worden. “Na biomedische wetenschappen en geneeskunde heb ik in Nijmegen de twee voorkeuren gecombineerd. Als aiotho heb ik in zes jaar tijd de opleiding tot huisarts afgerond én promotieonderzoek gedaan. In 2013 promoveerde ik cum laude op zelfmanagement bij COPD en longaanvallen. Een conclusie was dat je niet alleen moet focussen op gedragsverandering bij de patiënt, maar ook bij de zorgverlener, in dit geval de praktijkondersteuner of verpleegkundige. Zo ontstond meer aandacht voor de vraag wat zorgverleners nodig hebben om de patiënt te bewegen tot zelfmanagement.”
Chronische aandoeningen
Samen met enkele collega’s nam Bischoff het initiatief tot een academische praktijk, die inmiddels vijf huisartsen telt. Tegelijk was hij onderzoeker binnen de afdeling Eerstelijnsgeneeskunde van het Radboudumc. Daar richtte hij een paar jaren later de onderzoeksgroep chronische aandoeningen en multimorbiditeit op.
“Ik heb bijvoorbeeld samen met een patiënt de aanzet gegeven tot een app voor COPD-patiënten: met een zelftest kunnen ze vroegtijdig een longaanval herkennen. Dat voorkomt ziekenhuisopnames. Als VWS-minister heeft Ernst Kuipers de app in een Kamerbrief nog genoemd als goed voorbeeld van kunstmatige intelligentie in de zorg. Ook kijk ik trots terug op mijn bijdrage aan de herziene NHG-richtlijn COPD in 2021. De strekking: wees terughoudend met triple-therapie (LAMA + LABA + ICS). De bewijsvoering voor voordelen van deze therapie in een eerder stadium, vonden wij toen niet overtuigend. Ik ervaarde best wat tegenstand, vooral vanuit de farmaceutische industrie. Verder heb ik een jaar of acht de NHG-Kaderopleiding Astma en COPD getrokken, die werd georganiseerd door het Radboudumc.”
Geen doorsneepatiënt
Al met al zat Bischoff prima op zijn plek in Nijmegen. Waarom besloot hij de Waalstad te verruilen voor de Maasstad? “Vanwege de uitdaging. De functie van afdelingshoofd is een volgende stap in mijn persoonlijke ontwikkeling. Ik heb weliswaar veel onderzoekservaring die me hier van pas zal komen, maar heb niet eerder een grote afdeling geleid. Het is ook aantrekkelijk dat de opleiding arts verstandelijk gehandicapten (arts VG) en onderzoek naar betere zorg voor verstandelijk gehandicapten deel uitmaken van de afdeling. Als arts heb ik me altijd geïnteresseerd in het individu tegenover me. De doorsneepatiënt bestaat niet, hoewel dat in onze NHG-richtlijnen wel zo lijkt. De ene patiënt heeft een klacht waaraan financiële problemen ten grondslag liggen. De andere heeft lage gezondheidsvaardigheden. Dit is informatie waar we vaak onvoldoende weet van hebben. Leer je patiënt kennen en stem daar je zorg op af. Ook mensen met een verstandelijke beperking hebben recht op individuele en specifieke aandacht.”
Regio
Aandacht voor specifieke behoeften van huisartsen is ook belangrijk. ZonMw heeft de afdeling Huisartsgeneeskunde daarom verzocht een plan in te dienen voor een Academische Werkplaats. Bischoff: “Wordt het plan goedgekeurd, dan gaan we in Zuidwest-Nederland een infrastructuur opzetten om als academie de regio te helpen met het oplossen van vraagstukken die leven. We halen relevante kennis op en delen die. Zo hopen we met zijn allen de regionale uitdagingen in de eerstelijnszorg beter te kunnen aanpakken. Zomaar een voorbeeld: digitale zorg. Welke kennis is er al bij regionale huisartsenorganisaties en praktijken? Wat ontbreekt nog? Hoe kan onze afdeling bijdragen met onderzoek en in het onderwijs en de opleiding? Kunnen we gezamenlijk pilots opzetten en, bij gebleken succes, de werkwijze breed invoeren? De infrastructuur zou een gezamenlijke onderneming worden, waarbij bijvoorbeeld ook gemeenten en welzijn kunnen worden betrokken.”
Bischoff heeft ook ambities binnen de muren van het Erasmus MC. “Ik zou graag nóg duidelijker maken wat Huisartsgeneeskunde kan betekenen voor andere afdelingen en de hele organisatie. Bijvoorbeeld in het studentenonderwijs, maar ook in de zorg. Vergeet niet dat de gemiddelde patiënt tijdens zijn leven of ziekte vaker wordt gezien door een huisarts dan door een medisch specialist. De huisarts is essentieel voor de continuïteit van zorg.”
Een doel van Bischoff binnen de afdeling zelf is nóg meer synergie tussen de secties: studentenonderwijs, huisartsopleiding, onderzoek huisartsgeneeskunde, arts VG-opleiding en onderzoek verstandelijk gehandicapten. “De secties doen prachtige dingen, maar ik denk dat we door meer kruisbestuiving tot nog grotere bloei kunnen komen.”
